W listopadzie 2023 roku, Polska doświadczyła wstrząsającego incydentu, który rzucił światło na poważny problem – fentanyl. Tragiczna śmierć 19-letniej dziewczyny z Poznania, będąca pierwszym potwierdzonym przypadkiem przedawkowania tego potężnego opioidu, zaniepokoiła zarówno społeczeństwo, jak i władze. Fentanyl, znany ze swojego działania przeciwbólowego, w niewłaściwych rękach staje się niebezpiecznym narkotykiem, zagrażającym zdrowiu i życiu użytkowników.
Fentanyl jest znacznie silniejszy od morfiny, co sprawia, że jest niezwykle ryzykowny, szczególnie w kontekście rekreacyjnego użycia. To nie tylko substancja, ale także symbol szerszego problemu – rosnącego handlu opioidami, który może być trudny do kontrolowania. W Polsce pojawiają się coraz częstsze przypadki zażywania fentanylu, co wywołuje obawy o zdrowie publiczne.
reklama
Zjawisko Fentanylu w Polsce
Niepokojące sygnały o wzroście użycia fentanylu pojawiły się nie tylko w Poznaniu. W Żurominie na Mazowszu, istnieje podejrzenie, że substancja mogła być przyczyną śmierci pięciu osób. Policja zareagowała, prowadząc śledztwa, które w maju doprowadziły do zatrzymania dwóch osób podejrzanych o handel fentanylem. W odpowiedzi na sytuację, wojewoda mazowiecki Mariusz Frankowski zwołał zespół zarządzania kryzysowego, aby omówić kwestie bezpieczeństwa, zwłaszcza w kontekście nadchodzących wakacji.
Działania Ministerstwa Zdrowia
W reakcji na rosnące zagrożenie, Ministerstwo Zdrowia zapowiedziało wprowadzenie monitoringu recept na opioidowe leki przeciwbólowe, w tym fentanyl. Minister Izabela Leszczyna ogłosiła uruchomienie systemu codziennego monitorowania, który będzie analizować przypisywanie leków psychotropowych i narkotykowych. Każde niepokojące zjawisko ma być przekazywane do Komendy Głównej Policji.
Niemniej jednak, Minister Leszczyna podkreśliła, że poprzedni system był niedostatecznie uszczelniony, co prowadziło do luk w kontrolach i nieefektywnej współpracy pomiędzy instytucjami. Teraz, z nadzieją na większą efektywność, wprowadzono zmiany, które mają na celu zminimalizowanie ryzyka.
Czarny Rynek i Problemy Społeczne
Handel fentanylem w Polsce jest nie tylko problemem prawnym, ale również społecznym. Policja, pomimo świadomości zagrożenia, napotyka trudności w monitorowaniu czarnego rynku opioidów. Choć prowadzi postępowania dotyczące fentanylu, to ich liczba w porównaniu do ogólnego rynku narkotykowego pozostaje marginalna. W 2023 roku, policja wszczęła 37,728 postępowań dotyczących narkotyków, zaledwie 20 z nich dotyczyło fentanylu.
Dodatkowym zagrożeniem jest łatwy dostęp seniorów do silnych leków przeciwbólowych, które po ich śmierci mogą trafić w niepowołane ręce, stając się przedmiotem handlu na czarnym rynku.
reklama
Czym jest fentanyl?
Fentanyl to syntetyczny opioid, który jest 50 do 100 razy silniejszy od morfiny. Jego pierwotnym zastosowaniem były medyczne terapie bólu, szczególnie w przypadkach wymagających intensywnego uśmierzania bólu, jak w przypadku pacjentów po operacjach, chorych na nowotwory czy osób z przewlekłymi dolegliwościami bólowymi. Fentanyl działa poprzez wiązanie się z receptorami opioidowymi w mózgu, co prowadzi do zmniejszenia odczuwania bólu i uczucia euforii.
Jak działa fentanyl na człowieka?
Po podaniu fentanylu, jego efekty mogą być odczuwane bardzo szybko, co czyni go szczególnie niebezpiecznym. Działanie substancji może prowadzić do:
- Uśmierzania bólu: Główna funkcja fentanylu, który blokuje sygnały bólowe w mózgu.
- Euforii: Użytkownicy mogą odczuwać intensywne uczucie przyjemności, co może prowadzić do nadużywania.
- Działania uspokajającego: Fentanyl może powodować senność oraz zmniejszenie lęku.
- Depresji oddechowej: To jeden z najpoważniejszych skutków ubocznych; fentanyl może spowolnić oddech, co w przypadku przedawkowania może prowadzić do zgonu.
reklama
Problemy wywołane przez fentanyl
- Przedawkowanie: Z powodu ekstremalnej potencji fentanylu, ryzyko przedawkowania jest znacznie wyższe niż w przypadku innych opioidów. Objawy przedawkowania to m.in. zsinienie, trudności w oddychaniu, utrata przytomności, a w skrajnych przypadkach – śmierć.
- Uzależnienie: Fentanyl, jak wszystkie opioidy, ma wysoką potencję uzależniającą. Użytkownicy mogą szybko rozwijać tolerancję, co prowadzi do zwiększenia dawek i jeszcze większego ryzyka przedawkowania.
- Zjawisko miksowania: Fentanyl często bywa dodawany do innych nielegalnych substancji, takich jak heroina czy kokaina, co potęguje ryzyko przedawkowania, ponieważ użytkownicy mogą nie być świadomi obecności fentanylu w tych mieszankach.
- Problem społeczny: Wzrastająca dostępność fentanylu na czarnym rynku przyczynia się do szerzenia się problemu uzależnień oraz przestępczości związanej z handlem narkotykami. Użytkowanie fentanylu staje się problemem zdrowotnym i społecznym, wpływając na rodziny, wspólnoty oraz system opieki zdrowotnej.
- Obciążenie systemu opieki zdrowotnej: Wzrost przypadków związanych z fentanylem prowadzi do zwiększenia obciążenia służb zdrowia, zarówno w zakresie leczenia uzależnień, jak i ratunkowego leczenia przedawkowań.
reklama
Fentanyl jest substancją o wysokiej sile działania, która w niewłaściwych rękach może prowadzić do tragicznych konsekwencji. Jego obecność w Polsce i rosnąca liczba przypadków związanych z jego używaniem podkreślają konieczność edukacji, monitorowania oraz wsparcia dla osób z problemami uzależnienia. Tylko poprzez wspólne działania możemy zminimalizować zagrożenia związane z tym niebezpiecznym narkotykiem.
